پیشینه تحقیق ومبانی نظری هوش هیجانی
هوش هیجانی
مقدمه
در گذشته ، هيجانات راپر هرج و مرج ، اتفاقي ، غير عقلاني و ناپخته مي دانستند و هيجان و عقل را متضاد يكديگر مي دانستند . امروزه برخلاف تصور گذشته ، هيجانات و عقل در مقابل يكديگرنيستند بلكه هيجانات و احساسات مي توانند در خدمت عقل عمل كنند ( اكبر زاده ، 1383 ، ص 50 ) . همگام با رشد سريع صنايع و فن آوري تكنيكي امروزه توجه ويژه اي نيز به بعد انساني و تلويحا " روانشناختي كار شده است صاحبان صنايع با سرمايه گذاري هاي كلان سعي دارند با ايجاد شرايط فيزيكي و رواني مناسب براي كاركنان خود ، آن ها را در انجام بهتر ودقيق تر وظايف خود ياري دهند تا اهداف اصلي و از جمله مهمترين آن ها ( افزايش بهره وري ) آسيب نبيند . يكي از جديدترين پديده هايي كه در اين حيطه مورد توجه قرار گرفته ، موضوع هوش هيجاني است .
به باور بسیاری از صاحب نظران هوش هیجانی یکی از جدیدترین تحولات و ابداعات بشری در درک رابطه ی بین تفکر و هیجان است ( Wong & Law . 2002 . p10 ) . از پیشگامان این تحولات در حوزه هوش می توان به گاردنر ( 1983 ) اشاره کرد و در حوزه ی هیجان از کشفیات زوزف لی دوکس نام برد ، اما این تحولات به مطرح شدن هوش هیجانی توسط سالووی و مایر ( 1990 ) برمی گردد که آشکارا بر در هم تنیدگی هوش و هیجان تأکید می کنند و از نظر آن ها هوش هیجانی عمدتاً به عنوان توانایی فرد در بازنگری احساسات و هیجان های خود و دیگران ، تمایز قایل شدن میان هیجان ها و استفاده از اطلاعات هیجان ها در حل مسأله و نظم بخشی رفتار تعریف می شود ( Mayer & Salovey , 1997 , p . 17 )
گلمن ( 1998 ) هوش هيجاني را ظرفيت يا توانايي سازماندهي احساسات و هيجانات خود و ديگران ، براي برانگيختن خود و كنترل مؤثر احساسات و استفاده از آن ها در روابط با ديگران مي داند .
گلمن بر نياز به هوش هیجانی در محيط كار يعني محيطي كه اغلب به عقل توجه مي شود تا قلب و احساسات تمركز مي كند او معتقد است نه تنها مديران و روساي شركت ها نيازمند هوش هیجانی هستند بلكه هر كس كه در محيط سازمان كار مي كند نيازمند هوش هیجانی است . در حركت به سطوح بالاي سازمان اهميت هوش هیجانی در مقايسه با هوش عقلي افزايش مي يابد . در اين زمينه گلمن و همكاران او معتقد ند كه هوش هیجانی در تمامي رده هاي سازماني كاربرد زيادي دارد اما در رده مديريتي اهميتي حياتي مي يابد ( عرب و همکاران ، 1390 ، ص2 ).
به نظر ماير و همكاران ( 1385 ) تخقیق هاي علمي قابل ملاحظه اي در اين زمينه صورت گرفته است ( Ciarrochi , 2005 , p . 1 )، مطالعات نشان می دهد که هوش هيجاني كاركنان با عملكرد آنها رابطه ي مثبتي دارد و اين
